မည္သူေရးမွန္း မသိတဲ့ ကဗ်ာေလးတစ္ပုဒ္

* ေက်းဇူးပဲ - ဆိုတဲ့

အၿပံဳးေလးတစ္ခုနဲ ့

ေက်နပ္ခဲ့ရေပါင္းလားမ်ားၿပီ။

* ကူညီပါ - ဆိုတဲ့

စကားေလးတစ္လံုးႏွင့္လည္း

ညာခိုင္းခံရေပါင္းမ်ားၿပီ။

* ခဏေလးပါ - ဆိုတဲ့

ငွားရမ္းမႈေတြေၾကာင့္

ဆံုးရႈံးခဲ့ရေပါင္းလည္းမ်ားၿပီ။

* နက္ျဖန္ခါ - ဆိုတဲ့

ခ်ိန္းဆိုမႈေတြေၾကာင့္

ေစာင့္ခဲရေပါင္းလည္းမ်ားခဲၿပီ။

* သည္းခံပါ - ဆိုတဲ့

ေတာင္းပန္မႈေတြကုိလည္း

ခြင့္လြတ္ခဲ့ရေပါင္းမ်ားခဲ့ၿပီ။

ဒါေတြေၾကာင့္လားမသိ

ကၽြနု္ပ္ အေရအျပားမ်ား

ထူလြန္းအားႀကီးလို ့

ဆူးသြားနဲ ့ထိုးလည္းမေပါက္၊

အပ္ကိုပင္ ေကာက္ေစခဲ့ၿပီ..တဲ့၊

အခ်ိန္ကုန္ ေငြကုန္ သက္သာေစဖို႔

မီးႀကိဳးကို မွတ္မိေစဖို႔---
ပလပ္ေပါက္တခုထဲမွာ မီးႀကိဳးေရာင္တူေတြ ထိုးထားမိလို႔ ဘယ္မီးေခါင္းက ဘယ္ေနရာအတြက္ဆိုတာ မွတ္ရခက္ေနရင္ ေပါင္မုန္႔ထုပ္ကို ပိတ္တဲ့ကတ္ျပားေလးနဲ႔ မွတ္ထားပါ။ အေပၚက ဘယ္အတြက္ မီးႀကိဳးဆိုတာ ေရးထားႏိုင္ရင္ ဘယ္ေတာ့မွ မမွားေတာ့ပါဘူး။
*****
လိပ္စာမပ်က္ဖို႔---
မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းေတြဆီကို ပစၥည္းပဲပို႔ပို႔၊ စာပဲထည့္ထည့္ မေတာ္တဆ ကိုယ္ေရးတဲ့ လိပ္စာေပၚ ေရစက္က်တဲ့အခါ ဒါမွမဟုတ္ မိုးေရစိုတဲ့အခါ လိပ္စာပ်က္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ေရးျပီးတဲ့ လိပ္စာေပၚ ဖေယာင္းတိုင္ကို လွိမ့္ျပီး ဖံုးသုတ္ထားေပးလိုက္မယ္ဆိုရင္ ဒီအႏၲရာယ္ကို ကာကြယ္ျပီးသား
ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။
*****
အေမြး မရွိဖို႔---
အခ်စ္ေတာ္ ေၾကာင္ေလး၊ ေခြးေလးေတြ ေမြးတာကေတာ့ ေကာင္းပါရဲ႔၊ သင့္ကား ထိုင္ခံုေတြ၊ အိမ္ကပရိေဘာဂေတြမွာ သူတို႔ အေမြးေတြကပ္ျငိေနတာေတာ့ ျပႆနာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ အလြယ္ေလးပါ။ ေဆးသုတ္တံရဲ႔ ဒလိမ့္မွာ double tape ကိုပတ္ျပီး ဆိုဖာေတြ၊ ပရိေဘာဂေတြေပၚ လိုက္လွိမ့္ပါ။ အေမြးေတြ တိပ္မွာကပ္ျငိျပီး ပါလာပါလိမ့္မယ္။
*****
ငရုတ္သီး လွီးျပီးရင္ လက္မပူေအာင္---
ငရုတ္သီး မလွီးခင္ လက္ကို ဟင္းရြက္ဆီအနည္းငယ္ သုတ္လိမ္းထားပါ။ လွီးျပီးျပီးခ်င္း လက္ကို ေရေဆးပါ။
*****
ႏွလံုး ရင္ခုန္ သက္သာေစဖို႔---
ေလတိုက္ရင္ ဝုန္းခနဲ ဝုန္းခနဲ ပိတ္တတ္တဲ့ တံခါးေတြေၾကာင့္ ႏွလံုးတုန္၊ ရင္ခုန္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ တံခါးပတၱာၾကားမွာ ေရျမႇဳပ္တံုးကို double tape နဲ႔ ကပ္ထားလိုက္ပါ၊ ေလဘယ္ေလာက္ျပင္းျပင္း ဘာသံမွ မထြက္လာႏိုင္ပါဘူး။
*****
မီးပူတိုက္စရာ မလိုပါ---
မီးပူတိုက္ရတာ ပ်င္းရိသူေတြအတြက္ နည္းလမ္းေကာင္းတခု ေပးခ်င္ပါတယ္။ ေလွ်ာ္ျပီးသားအဝတ္ကို
ေရထဲမွာ ၁၀-မိနစ္ေလာက္ၾကာေအာင္ စိမ္ထားပါ။ ျပီးရင္ ေရမညႇစ္ဘဲ အက်ႌခ်ိတ္မွာ လွမ္းထားလိုက္ပါ။ ဒီနည္းနဲ႔ ေျခာက္သြားတဲ့အက်ႌကို မီးပူတိုက္စရာမလိုဘဲ ဝတ္ႏိုင္ပါတယ္။
*****
ငရုတ္သီး အျမဲလတ္ဆတ္ေနရန္---
ပူျပင္းတဲ့ရာသီမွာ ငရုတ္သီးေတြကို နဂိုအတိုင္း လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ ျဖစ္ေအာင္ သိမ္းထားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဆီအနည္းငယ္ အကုန္ခံရပါမယ္။ ငရုတ္သီးေတြကို ဆီထဲ ၅-မိနစ္ေလာက္ စိမ္းထားျပီး ျပန္ဆယ္ယူ၊
ေနေရာင္ ေအာက္မွာ ၅-မိနစ္ေလာက္ ထားျပီးမွ သိမ္းလို္က္ပါ၊ အျမဲလတ္ဆတ္ေနပါလိမ့္မည္။
*****
လက္ေဆာ့ရာ ေပ်ာက္လိုပါသလား---
ေရခဲေသတၱာေပၚမွာ ေက်းဇူးရွင္ေလးေတြ လက္ေဆာ့ျပီး ဆြဲထားတဲ့ ဂႏၳဝင္ေျမာက္ ရုပ္ပံုေတြကို အလြယ္တကူ ေပ်ာက္ေစခ်င္ပါသလား၊ သူတို႔ျခစ္ထားတဲ့ ခဲတံ၊ ေဘာပင္ အရာေတြေပၚမွာ သြားတိုက္ေဆး နည္းနည္းကို လူးျပီး အဝတ္သန္႔သန္႔ေလးတခုနဲ႔ သုတ္ေပးလိုက္ရံုပါပဲ။
*****
ေကာ္ေဇာေပၚက အဖိရာ---
ႀကီးမားေလးလံတဲ့ ပရိေဘာဂတခုခု တင္ထားမိလို႔ ခ်ိဳင့္ဝင္ျပီး အရာထင္ေနတာကို နဂိုအတိုင္း ျပန္ျဖစ္ခ်င္ရင္ ေရခဲတံုးေလးသာ တင္ထားလိုက္ပါ။ အဲဒီေရခဲတံုးေလး တျဖည္းျဖည္း အရည္ေပ်ာ္ျပီး ေျခာက္သြားတဲ့အခါ ထင္ေနတဲ့ အခ်ိဳင့္ရာလည္း ေပ်ာက္သြားပါလိမ့္မယ္။
*****
ေဆးခါးႀကီး ေရွာရွဴ ဝင္ေစရန္---
တခ်ိဳ႔ေဆးေတြက ခါးလြန္းလို႔ အဝင္ဆိုးေနပါသလား၊ ေဆးမေသာက္ခင္ ေရခဲတံုးေလးတတံုးကို တေအာင့္ ငံုလိုက္ပါ။ လွ်ာေတြေအးျပီး ထံုက်င္ေနတံုးမွာ ေဆးေသာက္ခ်လိုက္ပါ။ ဘယ္ေလာက္ခါးခါး ဘာအရသာမွ မခံစားရေတာ့ဘဲ ေရွာေရွာရွဴရွဴ ဝင္သြားပါလိမ့္မယ္။
*****
အဝတ္မွာ ဆံပင္ဆိုးေဆး စြန္းထင္ရင္---
ဆံပင္ဆိုးရင္း မေတာ္တဆ ကုိယ္ႏွစ္သက္တဲ့ အဝတ္အစားေလးေပၚ ဆိုးေဆးေတြစင္ျပီး ကြက္ကုန္ပါသလား၊ ဆံပင္ကိုဖ်န္းတဲ့ Hair Spray ကို အဲဒီအစြန္းကြက္ေပၚ ဖ်န္းလိုက္ပါ။ အစြန္းကြက္ေတြ လ်င္ျမန္စြာ
ေပ်ာက္သြားပါလိမ့္မယ္။

အိမ္ေထာင္ မျပဳခင္ ေဆးစစ္မႈ

အိမ္ေထာင္ မျပဳခင္ ဘာေတြကို ေဆးစစ္မႈ လုပ္သင္႔လဲ ဆိုတာ ကေတာ႔ -
1. Chromosomal Disorder (Blood Karyotyping)

Chromosome ဆိုတာကေတာ႔ ခႏၶာကိုယ္ လုပ္ငန္း ေဆာင္တာ အားလံုးရဲ႔ မ်ိဳးရိုး ဗီဇ ေသာ႔ခ်က္ ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ တဲ႔ အရာေပါ႔ဗ်ာ။ ဒီေကာင္ ေတြ အစီအစဥ္ မက်ျဖစ္ေတာ႔ ကေလးမယ္ ဒုကၡ ေရာက္ရ ေတာ႔တာေပါ႔။ စာရႈသူတို႔ သိေနျပီးတဲ႔ Downs Syndrome ဆိုတာ ဒီေကာင္ေတြ တလြဲ ျဖစ္ရ လို႔ေပါ႔။ (Downs Syndrome ) ကေတာ႔ အေမ အသက္ ႀကီးမွ ကိုယ္၀န္ ေဆာင္ရင္လည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္)
Karotyping ဆိုတာကို ဘာေႀကာင္႔ လုပ္လဲ ဆိုေတာ႔ -
မိဘမွာ ကေလးကို ဒုကၡ ေပးႏိုင္မယ္႔ ပံုမွန္ မဟုတ္တဲ႔ Chromosome ရွိမရွိ စမ္းသပ္ ဆံုးျဖတ္ခ်င္တဲ႔အခါ
အေမကို ကိုယ္၀န္ မရႏိုင္ေအာင္ (သို႔) ကိုယ္၀န္ ပ်က္က် ေအာင္ လုပ္ႏိုင္တဲ႔ Chromosome ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ ရွိမရွိ ထစသျဖင္႔ စမ္းသပ္ စစ္ေဆး ခ်င္တဲ႔အခါ မ်ိဳးေတြ မွာ လုပ္ပါတယ္။

2. Thalassemia Test

Thalassemia ဆိုတာ ကေတာ႔ မိဘမ်ားကေန သားသၼီးဆီကို မ်ိဳးရိုး ဗီဇေၾကာင္႔ ျဖစ္သြား ရတဲ႔ ေသြးေရာဂါ တမ်ိဳးပါပဲ။ (ေဆြမ်ိဳးနီးစပ္ခ်င္း အိမ္ေထာင္ ျပဳတဲ႔ အခါမ်ိဳးမွာ ျဖစ္တတ္ ပါတယ္)
ဒါ႔ေႀကာင္႔ ဘယ္သူမွ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ ႏိုင္စြမ္း မရွိတဲ႔ နိယာမ (၅)ခ်က္ ထဲက တစ္ခုအပါအ၀င္ ျဖစ္တဲ႔ ဒီ ဗီဇနိယာမကို ႀကိဳတင္ သိရွိ ဆင္ျခင္ျခင္း ျဖင္႔သာ ကာကြယ္ ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

3. HIV ပိုးရွိမရွိစစ္ျခင္း

ျမင္ရံုနဲ႔ေတာ႔ သန္႔မွန္း မသိႏိုင္ဘူး ဆိုသလို ပါပဲ … ဒီပိုး ရွိသူ အမ်ားစုဟာ ကိုယ္ကိုယ္ကို ပိုးရွိ ေနမွန္း မသိႀကပါဘူး ။ ေသြးစစ္ ရင္ေတာင္ မွ HIV Antibody Test ကို စစ္လို႔ ရွိရင္ ခႏၶာကိုယ္ ထဲကို ပိုးစ ၀င္တဲ႔ (၆) ပါတ္ကေန (၁၂)ပါတ္ထိမ ေတြ႔ ႏိုင္ပါဘူး။ တခ်ိဳ႔မွလည္း (၆)လ ထိတိုင္ေအာင္ မေတြ႔ရ ပါဘူး။ ဒီကာလကို Window period လို႔ေခၚပါတယ္။ ကိုယ္ထဲကို ပိုးက ၀င္ေနေပမယ္႔ ခႏၵာကိုယ္ ကေန ဒီပိုးကို တုန္႔ျပန္တဲ႔ ပဋိပစၥည္း Antibody က မထြက္ေသးေတာ႔ ေဆးစစ္တဲ႔အခါမွာ Negative ျပေနပါတယ္။ Antigen Test (သို႔) PCR TEST ကို စစ္ရင္ေတာ႔ (၂)ပါတ္ ကေန (၃)ပါတ္ အတြင္းမွာ ဒီပိုး ကူးစက္ျခင္း ရွိမရွိ ဆိုတာကို သိႏိုင္ပါတယ္။ ဒီ ေရာဂါပိုး ဟာ တစ္ဦးကို တစ္ဦး ကူးစက္ ႏိုင္တဲ႔ အျပင္ ေမြးဖြားလာမယ္႔ ကေလးကိုပါ ကူးစက္ ႏိုင္ပါတယ္။

4. အသဲေရာင္အသား၀ါ ဘီပိုး နဲ႔ စီပိုး (Hepatitis B & C) ကိုစစ္ျခင္း

ဒီပိုးေတြကလည္း HIV ပိုးလိုပဲ လိင္ ကေန တဆင္႔ ကူးစက္ ႏိုင္တာေႀကာင္႔ ႀကိဳတင္ စစ္ေဆး သင္႔ပါတယ္။ ဒီပိုးေတြက အသဲေရာင္ အသား၀ါ ေရာဂါကို ျဖစ္ေစရံု သာမက ဘဲ အသဲေျခာက္ျခင္း နဲ႔ အသဲကင္ဆာ တို႔ အထိ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

5. VDRL Test (ကာလသား ေရာဂါပိုး အတြြက္ စစ္ျခင္း)

အေမ လုပ္တဲ႔သူမွာ ကာလသား ေရာဂါရွိေနရင္ ကေလးေတြ႔ရဲ႕ တစ္၀က္ နီးပါးဟာ မေမြးခင္ မွာျဖစ္ေစ ေမြးျပီးတဲ႔ ေနာက္မွာ ျဖစ္ေစ အသက္ ေသဆံုး ႏိုင္ပါတယ္။ အသက္ ရွင္ခဲ႔ရင္လဲ ကေလးဟာ ႀကီးထြားမႈ ေႏွးေကြး တာေတြ ၊ အျမင္ / အႀကား အာရံုေတြ ခ်ိဳ႔ယြင္း တာေတြ … စသ ျဖင္႔ ျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။ ကိုယ္၀န္ ေဆာင္စဥ္ ကာလမွ ေစာေစာစီးစီး စီစစ္မိျပီး antibiotics ပိုးသတ္ေဆး အသံုးျပဳမယ္ ဆိုရင္ေတာ႔ ေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္း ႏိုင္ပါတယ္။

6. Thyroid Function Test

Thyroid ဆိုတာက gland (အက်ိတ္ တခု) ပဲ။ သူကေနျပီးေတာ႔ Thyroid Hormone ဆိုတဲ႔ ေဟာ္မုန္း တမ်ိဳးထြက္တယ္။ ဒီ ေဟာ္မုန္း က ခႏၵာကိုယ္ ရဲ႔ ဇီ၀ကမၼ ျဖစ္ပ်က္ အားလံုးမွာ ပါ၀င္ရတဲ႔ ေဟာ္မုန္း ပဲ။ ကေလးေတြအတြက္က ခႏၶာကိုယ္ ေကာ ဦးေႏွာက္ ေကာ ဖြံျဖိဳးဖို႔ရာ အတြက္ အရမ္း လိုအပ္တယ္။ ကိုယ္၀န္ ေဆာင္စဥ္မွာ ဒီေဟာ္မုန္း က နည္းေနရင္ ကေလးမွာက ဥာဏ္ရည္ မမီတာေတြ ၊ ဖံြျဖိဳးမႈ ေႏွးတာေတြ … စသျဖင္႔ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါေႀကာင္႔ အိမ္ေထာင္ မျပဳမီက တိုင္ ဒီေဟာ္မုန္းေတြ နည္းမနည္း ႀကိဳသိ ထားတဲ႔အခါ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္မႈ ျပဳလုပ္ ႏိုင္ပါတယ္။

7. ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳ ရွိမရွိ စစ္ေဆးျခင္း (Blood Sugar)

အေမ လုပ္တဲ႔သူမွာ ၎ေရာဂါ ရွိေနရင္ ကို္ယ္၀န္ေဆာင္ တဲ႔အခါမွာ ကေလးေကာ အေမအတြက္ပါ အႏၱရာယ္ ရွိႏိုင္ပါတယ္

8. Male Fertility Test

အမ်ိဳးသား၏ သုတ္ထဲတြင္ ပါေသာ သုတ္ေကာင္ (Sperm) မ်ား ၏ အရည္အေသြး စြမ္းေဆာင္ရည္ သည္ ကိုယ္၀န္ ရႏိုင္ ေစျခင္း ရွိမရွိ စစ္ေဆးျခင္း

9. Female Fertility test

အမ်ိဳးသမီးကို ကိုယ္၀န္ ရႏိုင္ျခင္း ရွိမရွိ စစ္ေဆးျခင္း (အမ်ိဳးသမီး ၏ ရာသီစက္၀န္း (၃) ရက္ေျမာက္ ေန႔တြင္ (Day 3 FSH test ) ဆိုသည္႔ (Follicle Stimulating Hormone) ကို စစ္ေဆး တိုင္းတာျခင္း

10. အျခား စမ္းသပ္ စစ္ေဆးေသာ (TESTS) မ်ားမွာ -

Biochemical and Metabolic Disorder Analysis
* Sickle Cell Anemia Test
* Congenital Hypothyroidism – TSH
* G6PD Deficiency
* Galactose – (Gal and Gal- 1-P)
* Galactose – Uridyltransferase
* Phenylketonuria
* Other Metabolic Disorders

Organic Acidemias:
- 3 Hydroxy 3 Methylglutaryl CoA Lyase Deficiency ( HMG )
- Glutaric Acidemia Type 1
- Isobutyryl CoA Dehydrogenase Deficiency
- Isovaleric Acidemia
- 2 Methylbutryl CoA Dehydrogenase Deficiency
- 3 Methylcrotonyl CoA Carboxylase Deficiency
- Methylmalomic Acidemia
- Mitochondrial Acetoacetyl CoA Thiolase Deficiency
- Propionic Acidemia
- Multiple – CoA Carboxylase Deficiency

Acylcarnitine Profile :
- Carnitine / Acylcarnitine Translocase Deficiency
- 3 Hydroxy Long chain Acyl CoA Dehydrogenase Deficiency
- Medium Chain Acyl CoA Dehydrogenase Deficiency (MCAD)
- Multiple Acyl Co A Dehydrogenase Deficiency ( Glutaric Acidemia)
- Neonatal Carnitine Palmitoyl Transferase Deficiency
- Short Chain Acyl Co A Dehydrogenase Deficiency
- Short Chain Hydroxy Acyl Co A Dehydrogenase Deficiency
- Trifunctional Protein Deficiency
- Very Long Acyl Co A Dehydrogenase Deficiency
- Octanoyl Carnitine ( C8 )

Amino Acid Profile:
- Carbamylphosphate Synthetase Deficiency
- Dienoyl Co A Reductase Deficiency
- 5 – Oxoprolinuria ( Pyroglutamic Acidemia)
- Hyperammonemia,Hyperornithinemia,Homocitrullinemia Syndrome(HHH)
- Hyperornithinemia with Gyral Atrophy
- Hyperargininemia due to Arginase
- Malonic Aciduria
- Ornithine Transcarbamylase Deficiency
- Arginase Deficiency
- Biotinidase Deficiency
- Congenital Adrenal Hyperplasia
- Cystic Fibrosis
- Hemoglobin mutations

ေဒါက္တာ စိုင္းေဝေအာင္

Hepatitis B

Hepatitis B virus (HBV) ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ ျဖစ္သည့္ ကူးစက္ေရာဂါအျပင္းစားျဖစ္သည္။ အသဲကင္ဆာ၊ အသဲေျခာက္ေရာဂါႏွင့္၊ အသဲအလုပ္ မလုပ္ေတာ့ျခင္းတို႕ကို ဆက္ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ HIV ကဲ့သို႕ ေသြး-ေဆးထိုးအပ္မွတဆင့္၄င္း၊ ကိုယ္ကထြက္ေသာ အရည္မ်ားက၄င္း၊ မိခင္က ကေလးသို႕၄င္း၊ လိင္ဆက္ဆံျခင္းမွ၄င္း ကူးစက္ႏိုင္သည္။ သို႕ေသာ္ HIV ထက္ အဆ (၁၀၀) ပို၍ ကူးေစသည္။ အခ်ဳိ႕မွာ လကၡဏာမ်ား ဆိုးေစကာမူ ေပ်ာက္ကင္းသြားသည္။ ကေလးမ်ားျဖစ္လွ်င္ ပိုဆိုးႏုိင္သည္။ (၆) လ ေအာက္ ရက္တိုႏွင့္ (၆) လအထက္ နာတာရွည္ (၂) မ်ဳိးျဖစ္ႏိုင္သည္။

Signs and symptoms ေရာဂါလကၡဏာမ်ား
လကၡဏာ မေပၚဘဲ ပိုးရွိေနတတ္သည္။ ပိုး၀င္ၿပီး တလခြဲအၾကာ လကၡဏာမ်ား ေပၚမည္။ အစားပ်က္ျခင္း၊ ပ်ဳိ႕အန္ျခင္း၊ အားယုတ္ျခင္း၊ ဗိုက္ အသဲေနရာနာျခင္း၊ ဆီးအေရာင္ ရင့္ျခင္း၊ အသား၀ါျခင္း၊ အဆစ္နာျခင္း။

Hepatitis B surface antigen (HBsAg), Antibody to hepatitis B surface antigen (anti-HBs), Antibody to hepatitis B core antigen (anti-HBc) တို႕ကို စမ္းသပ္ျခင္းျဖင့္ ေရာဂါပိုးရွိ-မရွိ သိႏိုင္သည္။
ပိုးႏွင့္ေတြ႕သည္ဟု သံသယရွိပါက Hepatitis B immune globulin within 24 hours ႏွင့္ Hepatitis B vaccine x 3 doses ေဆးထိုးရမည္။ Interferon, Lamivudine (Epivir-HBV), Adefovir dipivoxil (Hepsera), Entecavir (Baraclude) ေဆးမ်ားေပးႏိုင္သည္။
Liver transplantation အသဲအစားထိုးျခင္း လုပ္ႏိုင္သည္။

Hepatitis C, D, E

(စီ) ပိုးသည္ လကၡဏာမေပၚဘဲ ပိုးရွိေနတတ္သည္။ Hepatitis C virus (HCV) ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ ျဖစ္သည့္ ကူးစက္ေရာဂါ အျပင္းစား ျဖစ္သည္။ ဥပမာ အသဲကင္ဆာ၊ အသဲေျခာက္ေရာဂါႏွင့္ အသဲအလုပ္မလုပ္ေတာ့ျခင္း တို႕ကို ဆက္ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ လိင္မွတဆင့္ မကူးစက္။ ေဆးထိုးအပ္ကတဆင့္ ကူးစက္သည္။ မိခင္မွ ကေလး ကူးသည္။ ကာကြယ္ေဆး မရွိေသး။ အစားပ်က္ျခင္း၊ ပ်ဳိ႕-အန္ျခင္း၊ အနည္းငယ္ အားယုတ္ျခင္း၊ ဗိုက္ အသဲေနရာ နာျခင္း၊ ဆီးအေရာင္ရင့္ျခင္း၊ အသား၀ါျခင္း၊ အဆစ္နာျခင္း၊ တုပ္ေကြးလိုျဖစ္ျခင္း၊ ေသြးစစ္၍ သိႏိုင္သည္။ အခ်ဳိ႕က ေပ်ာက္သြားႏိုင္သည္။ အခ်ဳိ႕က နာတာရွည္ျဖစ္မည္။

Weekly injections of a drug called pegylated Interferon alfa combined with Ribavirin (Rebetol) BD ေဆးမ်ား ေပးႏိုင္သည္။ အသဲ အစားထိုးျခင္း လုပ္ႏိုင္သည္။

Hepatitis D
(HDV) သည္ လိင္-ေသြးမွတဆင့္ ကူးသည္။ (ဘီ) ပိုးရွိေနမွ (ဒီ) ပိုးကူးသည္။ အစားပ်က္ျခင္း၊ ပ်ဳိ႕-အန္ျခင္း၊ အားယုတ္ျခင္း၊ ဗိုက္ အသဲေနရာ နာျခင္း၊ ဆီးအေရာင္ရင့္ျခင္း၊ အသား၀ါျခင္း၊ အဆစ္နာျခင္း၊ (ဘီ) ပိုး ကာကြယ္ေဆး ထိုးသင့္သည္။ Interferon-alfa ေဆးေပးျခင္း၊ အသဲအစားထိုးျခင္း လုပ္ေပးႏိုင္သည္။

Hepatitis E
(ဗိုင္းရပ္စ္) ပိုး (E) သည္ ေၾကာက္စရာအေကာင္းဆံုးျဖစ္သည္။ နာတာရွည္ျဖစ္ေစသည္။ ကင္ဆာ ျဖစ္သြားေစသည္။ ကူးစက္ပံုမတူ၊ HIV-AIDS ကဲ့သို႕ ေဆးထိုးအပ္မွ၄င္း၊ က်ား-မ အတူေန၍၄င္း ကူးသည္။ မိခင္မွ ကေလးအား ကူးသည္။ (ဘီ) ပိုးရွိေနမွ (ဒီ) ပိုးကူးသည္။ အစားပ်က္ျခင္း၊ ပ်ဳိ႕-အန္ျခင္း၊ အားယုတ္ျခင္း၊ ဗုိက္ အသဲေနရာ နာျခင္း၊ ဆီးအေရာင္ရင့္ျခင္း၊ အသား၀ါျခင္း၊ အဆစ္နာျခင္း တို႕ျဖစ္မည္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မ်ား၌ အျဖစ္မ်ားသည္။ နာတာရွည္မျဖစ္၊ (ေအ) ကဲ့သလို႕ အစား-ေရကတဆင့္ ကူးစက္သည္။

ကူးစက္ပံုမ်ား၊
• (ေအ) ႏွင့္ (အီး) တို႕သည္ (စအို) မွ ထြက္၍ (ပါးစပ္) သို႕ ၀င္သည့္လမ္းေၾကာင္းက ကူးစက္သည္။
• (ဘီ) သည္ အတူေနျခင္း၊ လိင္လမ္းေၾကာင္း၊ ေဆးထိုးအပ္၊ ကေလးအား မိခင္တို႕မွတဆင့္ ကူးသည္။
• (စီ) သည္ ေဆးထိုးအပ္မွ ကူးသည္။
• (ဒီ) သည္ ထိေတြ႕ျခင္းႏွင့္ ေဆးထိုးအပ္တို႕မွ ကူးသည္။ (ဘီ) ရွိေနလွ်င္ ျဖစ္တတ္သည္။
• (စအို) မွထြက္၍ (ပါးစပ္) သို႕၀င္သည့္ လမ္းေၾကာင္းက ကူးစက္သည့္ အျခားေရာဂါမ်ားမွာ ၀မ္းပ်က္ျခင္း၊
၀မ္းကိုက္ျခင္း၊ ကာလ၀မ္း ေရာဂါ၊ အူေရာင္ငမ္းဖ်ားေခၚ တိုက္ဖြိဳက္ (Typhoid) ေရာဂါ၊

ကာကြယ္ပံု
• လိင္ဆက္ဆံရာ၌ (ကြန္ဒြန္း) အကာကြယ္ယူရမည္။
• ေဆးထိုးအပ္၊ (ေရဇာ)၊ သြားတိုက္တံ၊ လက္သည္းညႇပ္ စသည္တို႕ကို တဦးတည္းအတြက္သာ သံုးရမည္။
• ေသြးသြင္း၊ ေသြးလွဴလွ်င္ စစ္ေဆးးရမည္။

ကာကြယ္ေဆးထိုးျခင္း
ကာကြယ္ေဆးမ်ား၊ (ေအ) (၂) ခါ၊ (ဘီ) (၃) ခါ ထိုးပါ။
အိႏၵိယတြင္ အသဲေရာင္အသား၀ါ (B) ပိုးအတြက္သာ ရွိသည္။ (၆) လျခား (၃) ခါ ထုိးရသည္။
အသဲေရာင္ ေအ ႏွင့္ ဘီ ကာကြယ္ေဆးမ်ားအေၾကာင္း သည္းသန္႔ေဖၚျပထားသည္။

ကုသျခင္း
• အရက္၊ မူးယစ္ေဆး၊ ေဆးလိပ္၊ ျပင္းသည့္ ေဆး၀ါးမ်ား ေရွာင္ပါ။
• အသဲအားေဆး ေသာက္ပါ၊ ထိုးပါ၊
• (ဘီ) ပိုးႏွင့္ ထိေတြ႕ရပါက Hepatitis B immune globulin injection ကို ၁၄ ရက္အတြင္း ထိုးပါ။ Hepatitis B ကာကြယ္ေဆး (၃) ခါထိုးပါ။
• (စီ) ျဖစ္လွ်င္ (ေအ) (၂) ခါ၊ (ဘီ) (၃) ခါ ကာကြယ္ေဆးမ်ား ထိုးပါ။
• (စီ) အတြက္ Pegylated Interferon and Ribavirin ေဆးေပးရသည္

Hepatitis B

Hepatitis B virus (HBV) ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ ျဖစ္သည့္ ကူးစက္ေရာဂါအျပင္းစားျဖစ္သည္။ အသဲကင္ဆာ၊ အသဲေျခာက္ေရာဂါႏွင့္၊ အသဲအလုပ္ မလုပ္ေတာ့ျခင္းတို႕ကို ဆက္ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ HIV ကဲ့သို႕ ေသြး-ေဆးထိုးအပ္မွတဆင့္၄င္း၊ ကိုယ္ကထြက္ေသာ အရည္မ်ားက၄င္း၊ မိခင္က ကေလးသို႕၄င္း၊ လိင္ဆက္ဆံျခင္းမွ၄င္း ကူးစက္ႏိုင္သည္။ သို႕ေသာ္ HIV ထက္ အဆ (၁၀၀) ပို၍ ကူးေစသည္။ အခ်ဳိ႕မွာ လကၡဏာမ်ား ဆိုးေစကာမူ ေပ်ာက္ကင္းသြားသည္။ ကေလးမ်ားျဖစ္လွ်င္ ပိုဆိုးႏုိင္သည္။ (၆) လ ေအာက္ ရက္တိုႏွင့္ (၆) လအထက္ နာတာရွည္ (၂) မ်ဳိးျဖစ္ႏိုင္သည္။

Signs and symptoms ေရာဂါလကၡဏာမ်ား
လကၡဏာ မေပၚဘဲ ပိုးရွိေနတတ္သည္။ ပိုး၀င္ၿပီး တလခြဲအၾကာ လကၡဏာမ်ား ေပၚမည္။ အစားပ်က္ျခင္း၊ ပ်ဳိ႕အန္ျခင္း၊ အားယုတ္ျခင္း၊ ဗိုက္ အသဲေနရာနာျခင္း၊ ဆီးအေရာင္ ရင့္ျခင္း၊ အသား၀ါျခင္း၊ အဆစ္နာျခင္း။

Hepatitis B surface antigen (HBsAg), Antibody to hepatitis B surface antigen (anti-HBs), Antibody to hepatitis B core antigen (anti-HBc) တို႕ကို စမ္းသပ္ျခင္းျဖင့္ ေရာဂါပိုးရွိ-မရွိ သိႏိုင္သည္။
ပိုးႏွင့္ေတြ႕သည္ဟု သံသယရွိပါက Hepatitis B immune globulin within 24 hours ႏွင့္ Hepatitis B vaccine x 3 doses ေဆးထိုးရမည္။ Interferon, Lamivudine (Epivir-HBV), Adefovir dipivoxil (Hepsera), Entecavir (Baraclude) ေဆးမ်ားေပးႏိုင္သည္။
Liver transplantation အသဲအစားထိုးျခင္း လုပ္ႏိုင္သည္။

Hepatitis A အသဲေရာင္ ေအ

Hepatitis A အသဲေရာင္ ေအ = Viral Hepatitis/Infectious Hepatitis
• ကူးစက္ေရာဂါျဖစ္သည္။
• (ဗိုင္းရပ္စ္) ပိုးမ်ားမွ ကူးသည္။
• ေဒလီတြင္ ကူးစက္ေနသည္။ အေသအေပ်ာက္ရွိသည္။
• ဇူလိုင္၊ ၾသဂုတ္၊ စက္တဘၤဘာ (၃) လ အထူး ဂ႐ုစိုက္ပါ။

ေရာဂါလကၡဏာမ်ား
1. အားနည္းျခင္း ခံစားရသည္၊
2. မစားခ်င္၊ မေသာက္ခ်င္ ျဖစ္လာသည္၊
3. ဖ်ား၊ ခ်မ္း၊
4. ေခါင္းကိုက္၊
5. ပ်ဳိ႕၊ အန္၊
6. အသား (မ်က္လံုး၊ လက္သည္း၊ အေရျပား၊ ဆီး) ၀ါလာသည္။ Jaundice ဟုေခၚသည္။ ျဖစ္ေစေသာ အျခားေရာဂါ အမ်ားအျပားလဲ ရွိသည္။
7. အသဲေရာင္သျဖင့္ ရင္ဘတ္ညာဘက္ေအာက္ပိုင္းေနရာ သို႕မဟုတ္ ၀မ္းဗိုက္ညာဘက္ အထက္ပိုင္းေနရာ၊ သို႕မဟုတ္ ရင္ေခါင္းေနရာက နာလာသည္။

ကာကြယ္ပံု
• ပါးစပ္ထဲ၀င္သည့္ (ေရ၊ ႏို႕၊ ေဖ်ာ္ရည္) တို႕ကို ပြက္သြားေအာင္ ႀကိဳ၍ေသာက္ပါ။ ေရသန္႕ေဆး (Chlorine tablet) ထည့္၍ သံုးပါ။ ပြက္သြားေအာင္ ႀကိဳမထားေသာေရႏွင့္ ေရသန္႕ေဆး ထည့္မထားေသာေရာ၊ ေရသန္႕ပုလင္းကေရ မဟုတ္ပါက မေသာက္ပါႏွင့္၊
• (အစားအစာ) တို႕ကို ပြက္ေအာင္ျပဳတ္၊ ေက်ာ္၊ ေပါင္း၊ ခ်က္ထားသည့္အစာကို ပူေႏြးေနစဥ္ စားပါ။ ခ်က္ျပဳတ္ၿပီးပါက ယင္ေကာင္ မနားေစရန္ ဖံုးအုပ္ထားပါ။ ယင္ေကာင္၏ ေျခေထာက္၌ ပိုးကပ္ပါလာႏိုင္သည္။ အျပင္းစာ၊ အျပင္ဆိုင္က ေရာင္းသည့္ အစာမ်ားကို သန္႕-မသန္႕ စစ္ေဆးၿပီးမွ စားပါ။ ျဖစ္ႏိုင္လွ်င္ မစားပါႏွင့္။ ေရာဂါရွိသူ ခ်က္ျပဳတ္ေက်ာ္ေလွာ္ေဆးေၾကာသည္မွ ကူးစက္ႏိုင္သည္။
• Hepatitis A အသဲေရာင္အသား၀ါေရာဂါ ေအ ကာကြယ္ေဆးသည္ 95% ထိေရာက္သည္။

အျခားနည္းမ်ား
• ေရေလာင္းအိမ္သာကိုသာ သံုးပါ။ မရွိပါက ယင္လံုအိမ္သာ သံုးပါ။
• ဆီး၀မ္းသြားၿပီးတိုင္း ဆပ္ျပာႏွင့္ လက္ေဆးပါ။
• အသီးအႏွံမ်ားကို မစားမီ ေရသန္႕သန္႕ျဖင့္ ေဆးပါ။ ဆားေရျဖင့္ေဆးက ပိုေကာင္းသည္။

ကုသျခင္း
• အနားယူပါ၊
• ေရ၊ အရည္မ်ားမ်ားေသာက္ပါ။
• လိုအပ္ပါက ေသြးထဲ သြင္းေပးပါ၊
• အဆီ၊ ဆီ ေလွ်ာ့စားပါ၊
• အရက္၊ မူးယစ္ေဆး၊ ေဆးလိပ္၊ ျပင္းသည့္ ေဆး၀ါးမ်ား ေရွာင္ပါ။
• အသဲအားေဆး ေသာက္ပါ၊ ထိုးပါ၊

အသဲ၏အလုပ္မ်ား

အသဲသည္ အလုပ္ေပါင္းမ်ားစြာ လုပ္ေပးသည္။
1. အစာထဲက အဆီ၊ ဆီတို႕ကို အစာေျခေပးသည္၊
2. အား (အင္နာဂ်ီ) ကို သိုေလွာင္ထားသည္၊
3. အဆိပ္အေတာက္ကို ဖယ္ရွားပစ္သည္၊
4. (ဘိုင္းလ္) အစာေျခရည္ ထုတ္ေပးသည္၊
5. ကိုလက္စထေရာ-ေသြးခဲေစသည့္ ပစၥည္းမ်ား၊ ပ႐ိုတင္းမ်ား ထုတ္လုပ္ေပးသည္။

စမ္းသပ္ျခင္း
1. အသား (မ်က္လံုး၊ လက္သည္း၊ အေရျပား၊ ဆီး) ၀ါျခင္း၊
2. အသဲႀကီးျခင္း၊
3. အသဲေနရာက နာျခင္း၊
4. LFT အသဲလုပ္ငန္းမ်ားအား စစ္ေသာအခါ (ဘီလီ႐ူဗင္) မ်ားေနသည္။

• (ဗိုင္းရပ္စ္) ပိုး (၅) မ်ဳိးရွိသည္။ A, B, C, D, E တို႔ျဖစ္ၾကသည္။
• (ဗိုင္းရပ္စ္) ပိုးမွ ကူးသည့္ အျခားေရာဂါမ်ားမွာ အေအးမိျခင္း၊ ေခြး႐ူးျပန္ျခင္း၊ အခ်ဳိ႕ေသာ ကင္ဆာေရာဂါမ်ား၊ ဦးေႏွာက္အေျမႇးပါး ေရာင္ျခင္း၊ ေရယံု၊ ၀က္သက္ေရာဂါ၊ တုပ္ေကြး၊ ေရေၾကာက္၊

သြားေခ်း (ဂ်ီး) ခြ်တ္ျခင္းအေၾကာင္း

- သြားမွာ ေခ်းျဖစ္ရျခင္း အေၾကာင္းရင္းကုိသိခ်င္ပါတယ္ ဆရာ။

သြားမွာ ေခ်း ျဖစ္ရျခင္း အေၾကာင္းက အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိတယ္။ နံပါတ္(၁) ေဆးလိပ္ ေသာက္လို႔ ျဖစ္တာ။နံ ပ ါ တ ္ ( ၂ ) ေသာက္တဲ့ ေရထဲမွာ သံ ဓာတ္ေတြမ်ား လို႔ ျဖစ္တာ။ နံပါတ္(၃)တခ်ိဳ႕ကငယ္ငယ္ကတည္းကက်န္းမာ ေရးခ်ိဳ႕တဲ့လို႔၊ ပဋိဇီဝေဆး (Antibiotics) ေတြ ေသာက္ရလို႔ စတာေတြေၾကာင့္ သြားမွာ အေရာင္ ေတြ၊Spot ေတြျဖစ္ရတာေပါ့။ Pigment ေတြ လက္သည္းပြင့္သလိုမ်ိဳးျဖစ္တာ။ေနာက္ တစ္ခုက အစားအစာ ထဲမွာ ပါတဲ့ ကစီဓာတ္ ေတြ သြားမွာကပ္ၿပီး တျဖည္းျဖည္း ကယ္လ္စီယမ္ေတြ အနည္က်လာၿပီး မာလာၿပီးေတာ့ ေက်ာက္ျဖစ္တာ။ အဲဒီလိုမ်ိဳးေတြေပါ့။

ကြမ္းစားတဲ့လူေတြေရာျဖစ္တတ္လားဆရာ

ကြမ္းစားတဲ့လူလည္းျဖစ္တယ္။ အဲဒါကအေလ့ အက်င့္ေၾကာင့္ ေပါ့။ ခုနက ေဆးလိပ္ ေသာက္တဲ့ လူလိုမ်ိဳးပဲ။

သြားေခ်းကလူကိုဒုကၡေပးသလားဆရာ၊ဘာ ေၾကာင့္ပါလဲ

အဓိက လူကိုဒုကၡေပးတာကေတာ့ ေက်ာက္ေတြ ေၾကာင့္ေပါ့။ ခုနဟာေတြက ဒုကၡေတာ့ေပးတယ္။ ဒါေပမယ့္ သြားဖံုးကို ဆိုးဆိုးရြားရြား သိပ္မထိခိုက္ေစႏိုင္ဘူး။ ေဆးလိပ္ ေသာက္တာ၊ ကြမ္းစားတာကလွ်ာေတြဘာေတြမွာ ကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ေဆးရြက္ႀကီးငံုတာက အနာေတြျဖစ္ႏိုင္ တယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ ံေဘငအကေူ ႀန့ေလငသကမ ဆိုတဲ့ ဓေလ့ စ႐ိုက္ေၾကာင့္ေပါ့။ ဆရာေျပာတဲ့ ခုန ေက်ာက္ေတြ ကေတာ့ ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စား ရွိတယ္။ အေပၚယံေက်ာက္နဲ႔ သြားဖံုး ထဲက ေက်ာက္ေပါ့။ အဲဒါေတြက ထမင္းစားတဲ့အခါမွာ လႈပ္ရွားမႈရွိေတာ့ ေက်ာက္ေတြကပ္လာတဲ့အခါမွာ ေက်ာက္ ေတြက သြားဖံုးကိုထိုးတယ္။ ပထမ နည္းနည္းေလး ေရာင္ လာမယ္။ ေနာက္ေသြးေတြဘာေတြထြက္မယ္။ ေနာက္ ပါးစပ္က မေကာင္းတဲ့အနံ႔ေတြဘာေတြ ထြက္လာမယ္။ ေနာက္ၿပီး အဲဒီ Infection က သြား နဲ႔ သြားဖံုးရဲ႕ၾကားမွာ ကူရွင္ေလးလို အလယ္မွာခံထားတဲ့ အရာေလးကို ျပည္တည္ၿပီးေတာ့ အဲဒါက ျပည္ ေၾကာင့္ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ပ်က္သြား တယ္။ အဲဒီေတာ့ သြားေတြက သူ႔ရဲ႕ အ႐ိုးထဲမွာ လႈပ္ရွားမႈျဖစ္ၿပီး ေရစီးကမ္း ၿပိဳလိုက္တာမ်ိဳးျဖစ္လာမယ္။ ပထမပိုင္း စျဖစ္ကာစကေတာ့ဒီေလာက္မသိသာ ေသးဘူး။ တျဖည္းျဖည္းမ်ားလာရင္ ေတာ့ သိသာလာမယ္။ ေရစီးကမ္းၿပိဳ ျဖစ္ၿပီးပ်က္စီးတတ္တဲ့အတြက္ လူတိုင္း ေျခာက္လတစ္ႀကိမ္ သြားေတြကို သြား ဆရာဝန္နဲ႔ စစ္သင့္တယ္။

ဒီီေရာဂါျဖစ္ရင္ ဘယ္လိုကုသ ရမလဲ ဆရာ

Calculus ကို ျခစ္ထုတ္ရမယ္။ Subgingival cavity မွ ေက်ာက္ကို လည္းျခစ္ထုတ္လိုက္မယ္ဆိုရင္ ဒီ ေရာဂါကို ကာကြယ္ႏိုင္မွာပါ။ အရမ္း ဆိုးဝါးရင္ေတာ့ Antibiotics ပဋိဇီဝ ေဆးကို စားၿပီးေတာ့ ကုသႏိုင္တယ္။ ဒါကေတာ့ ကုသမႈပိုင္းေပါ့။ ခုနေျပာ သလို ေရေသာက္လို႔၊ ကြမ္းစားလို႔ ျဖစ္တဲ့ Stain ေတြက ျခစ္ထုတ္ပစ္ လို႔ရတယ္။ ငယ္ငယ္တုန္းက စားရတဲ့ ပဋိဇီဝေဆးေၾကာင့္ Spot ေတြ၊ Pigment ေရာင္ျခယ္ေတြျဖစ္တာက ေတာ့ လုပ္လို႔မရဘူး။ ေဆးငံုတာ၊ ေဆးရြက္ႀကီးငံုတာ ေတြေၾကာင့္ ကင္ဆာေရာဂါေတြ ျဖစ္ ႏိုင္တဲ့အတြက္ ဒီအေလ့အက်င့္ဆိုး ေတြကို ေဖ်ာက္ပစ္ရမယ္။

- ဒီလိုမျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လို ကာကယ္ရမလဲဆရာ

ဒီလို သြားမွာ ေခ်းမျဖစ္ေအာင္ စနစ္မွန္သြားတိုက္နည္းကို ေသေသ ခ်ာခ်ာလိုက္နာၿပီး တိုက္ရမယ္။ သြား ပြတ္တံကလည္း အရမ္း မၾကမ္းရဘူး။ အရမ္းလည္း မႏုရဘူး။ သြားပြတ္တံ ကို ေျခာက္လတစ္ႀကိမ္ အသစ္လဲ လွယ္ရမယ္။ ဒီနည္းလမ္းေတြကို လိုက္ နာက်င့္သံုးပါက ေက်ာက္တည္တာ သက္သာတယ္။ သြားထပ္တဲ့လူေတြ ကေတာ့ သြားရဲ႕ ေခ်ာင္ႀကိဳေခ်ာင္ ၾကားမွာ ကပ္ေနႏိုင္တာဆိုေတာ့ ပို ဂ႐ုစိုက္ရမယ္။ ေျခာက္လတစ္ႀကိမ္ သြားဆရာဝန္နဲ႔ျပၿပီး စစ္ေဆးသင့္ ပါတယ္။
(ေဒါက္တာစုိးသိန္းႏုိင္လင္း သြားေဆးခန္း၊ လွည္းတန္းမွ ကူညီသည္။)

က်ကြဲသြားတဲ႔ ၾကက္ဥေတြအတြက္

က်ကြဲသြားတဲ႔ ၾကက္ဥေတြအတြက္

ၾကက္ဥ၊ ဘဲဥေတြ မေတာ္တဆက်ကြဲတဲ႔အခါ ခ်ြဲက်ိက်ိ၊ စိုဖတ္ဖတ္နဲ႔ ရွင္းရ၊ သုတ္ရ မလြယ္ကူတဲ႔အတြက္ အိမ္ရွင္မေတြေတာ္ေတာ္စိတ္ညစ္ၾကရပါတယ္။ ဒီ႔အတြက္ စိတ္မညစ္ပါနဲ႔ေတာ႔။ ေပပြေနသမွ် အရည္၊ အနွစ္ေတြအေပၚကို ဆားခပ္မ်ားမ်ားျဖဴးျပီး၊ ငါးမိနစ္ေလာက္ထားလိုက္ပါ။ ဆားပာာ အရည္အနွစ္ေတြကိုေျခာက္ေစတဲ႕အတြက္ ရွင္းရ၊ သုတ္ရ လြယ္ကူေစပါတယ္။