Hepatitis C, D, E

(စီ) ပိုးသည္ လကၡဏာမေပၚဘဲ ပိုးရွိေနတတ္သည္။ Hepatitis C virus (HCV) ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ ျဖစ္သည့္ ကူးစက္ေရာဂါ အျပင္းစား ျဖစ္သည္။ ဥပမာ အသဲကင္ဆာ၊ အသဲေျခာက္ေရာဂါႏွင့္ အသဲအလုပ္မလုပ္ေတာ့ျခင္း တို႕ကို ဆက္ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ လိင္မွတဆင့္ မကူးစက္။ ေဆးထိုးအပ္ကတဆင့္ ကူးစက္သည္။ မိခင္မွ ကေလး ကူးသည္။ ကာကြယ္ေဆး မရွိေသး။ အစားပ်က္ျခင္း၊ ပ်ဳိ႕-အန္ျခင္း၊ အနည္းငယ္ အားယုတ္ျခင္း၊ ဗိုက္ အသဲေနရာ နာျခင္း၊ ဆီးအေရာင္ရင့္ျခင္း၊ အသား၀ါျခင္း၊ အဆစ္နာျခင္း၊ တုပ္ေကြးလိုျဖစ္ျခင္း၊ ေသြးစစ္၍ သိႏိုင္သည္။ အခ်ဳိ႕က ေပ်ာက္သြားႏိုင္သည္။ အခ်ဳိ႕က နာတာရွည္ျဖစ္မည္။

Weekly injections of a drug called pegylated Interferon alfa combined with Ribavirin (Rebetol) BD ေဆးမ်ား ေပးႏိုင္သည္။ အသဲ အစားထိုးျခင္း လုပ္ႏိုင္သည္။

Hepatitis D
(HDV) သည္ လိင္-ေသြးမွတဆင့္ ကူးသည္။ (ဘီ) ပိုးရွိေနမွ (ဒီ) ပိုးကူးသည္။ အစားပ်က္ျခင္း၊ ပ်ဳိ႕-အန္ျခင္း၊ အားယုတ္ျခင္း၊ ဗိုက္ အသဲေနရာ နာျခင္း၊ ဆီးအေရာင္ရင့္ျခင္း၊ အသား၀ါျခင္း၊ အဆစ္နာျခင္း၊ (ဘီ) ပိုး ကာကြယ္ေဆး ထိုးသင့္သည္။ Interferon-alfa ေဆးေပးျခင္း၊ အသဲအစားထိုးျခင္း လုပ္ေပးႏိုင္သည္။

Hepatitis E
(ဗိုင္းရပ္စ္) ပိုး (E) သည္ ေၾကာက္စရာအေကာင္းဆံုးျဖစ္သည္။ နာတာရွည္ျဖစ္ေစသည္။ ကင္ဆာ ျဖစ္သြားေစသည္။ ကူးစက္ပံုမတူ၊ HIV-AIDS ကဲ့သို႕ ေဆးထိုးအပ္မွ၄င္း၊ က်ား-မ အတူေန၍၄င္း ကူးသည္။ မိခင္မွ ကေလးအား ကူးသည္။ (ဘီ) ပိုးရွိေနမွ (ဒီ) ပိုးကူးသည္။ အစားပ်က္ျခင္း၊ ပ်ဳိ႕-အန္ျခင္း၊ အားယုတ္ျခင္း၊ ဗုိက္ အသဲေနရာ နာျခင္း၊ ဆီးအေရာင္ရင့္ျခင္း၊ အသား၀ါျခင္း၊ အဆစ္နာျခင္း တို႕ျဖစ္မည္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မ်ား၌ အျဖစ္မ်ားသည္။ နာတာရွည္မျဖစ္၊ (ေအ) ကဲ့သလို႕ အစား-ေရကတဆင့္ ကူးစက္သည္။

ကူးစက္ပံုမ်ား၊
• (ေအ) ႏွင့္ (အီး) တို႕သည္ (စအို) မွ ထြက္၍ (ပါးစပ္) သို႕ ၀င္သည့္လမ္းေၾကာင္းက ကူးစက္သည္။
• (ဘီ) သည္ အတူေနျခင္း၊ လိင္လမ္းေၾကာင္း၊ ေဆးထိုးအပ္၊ ကေလးအား မိခင္တို႕မွတဆင့္ ကူးသည္။
• (စီ) သည္ ေဆးထိုးအပ္မွ ကူးသည္။
• (ဒီ) သည္ ထိေတြ႕ျခင္းႏွင့္ ေဆးထိုးအပ္တို႕မွ ကူးသည္။ (ဘီ) ရွိေနလွ်င္ ျဖစ္တတ္သည္။
• (စအို) မွထြက္၍ (ပါးစပ္) သို႕၀င္သည့္ လမ္းေၾကာင္းက ကူးစက္သည့္ အျခားေရာဂါမ်ားမွာ ၀မ္းပ်က္ျခင္း၊
၀မ္းကိုက္ျခင္း၊ ကာလ၀မ္း ေရာဂါ၊ အူေရာင္ငမ္းဖ်ားေခၚ တိုက္ဖြိဳက္ (Typhoid) ေရာဂါ၊

ကာကြယ္ပံု
• လိင္ဆက္ဆံရာ၌ (ကြန္ဒြန္း) အကာကြယ္ယူရမည္။
• ေဆးထိုးအပ္၊ (ေရဇာ)၊ သြားတိုက္တံ၊ လက္သည္းညႇပ္ စသည္တို႕ကို တဦးတည္းအတြက္သာ သံုးရမည္။
• ေသြးသြင္း၊ ေသြးလွဴလွ်င္ စစ္ေဆးးရမည္။

ကာကြယ္ေဆးထိုးျခင္း
ကာကြယ္ေဆးမ်ား၊ (ေအ) (၂) ခါ၊ (ဘီ) (၃) ခါ ထိုးပါ။
အိႏၵိယတြင္ အသဲေရာင္အသား၀ါ (B) ပိုးအတြက္သာ ရွိသည္။ (၆) လျခား (၃) ခါ ထုိးရသည္။
အသဲေရာင္ ေအ ႏွင့္ ဘီ ကာကြယ္ေဆးမ်ားအေၾကာင္း သည္းသန္႔ေဖၚျပထားသည္။

ကုသျခင္း
• အရက္၊ မူးယစ္ေဆး၊ ေဆးလိပ္၊ ျပင္းသည့္ ေဆး၀ါးမ်ား ေရွာင္ပါ။
• အသဲအားေဆး ေသာက္ပါ၊ ထိုးပါ၊
• (ဘီ) ပိုးႏွင့္ ထိေတြ႕ရပါက Hepatitis B immune globulin injection ကို ၁၄ ရက္အတြင္း ထိုးပါ။ Hepatitis B ကာကြယ္ေဆး (၃) ခါထိုးပါ။
• (စီ) ျဖစ္လွ်င္ (ေအ) (၂) ခါ၊ (ဘီ) (၃) ခါ ကာကြယ္ေဆးမ်ား ထိုးပါ။
• (စီ) အတြက္ Pegylated Interferon and Ribavirin ေဆးေပးရသည္